از میان ۱۵ جاذبه گردشگری مذهبی اول دنیا، شهر مشهد به دلیل برخورداری از وجود بارگاه منور رضوی و جاذبه‌های مذهبی مختلف از لحاظ جذب مخاطب با سالانه ۳۰ میلیون نفر زائر در رتبه دوم قرار دارد. هرچند مشکلات حاشیه شهر مشهد ظاهراً کمتر به چشم مسافران می‌آید اما قطعاً معضلات ناشی از آن گریبان مهمانان این شهر را هم خواهد گرفت. در این رابطه گفت‌وگوی هفته‌نامه «نماینده» با حجت‌الاسلام «نصرالله پژمان‌فر» نماینده مردم مشهد در مجالس نهم و دهم را می‌خوانید:

* به اعتقاد شما کدام یک از مشکلات مشهد در صدر مسائل قرار دارد و باید با بیشترین اولویت به آن پرداخت شود؟

موضوع حاشیه شهر مشهد تبدیل به یک معضل اجتماعی شده است که اگر توجه کافی به آن نداشته باشیم قطعاً با چالش‌های عمیقی در این خصوص مواجه خواهیم شد. حاشیه شهر مشهد زائیده یک بی‌توجهی عمیق در مدیریت کلان کشوری بوده است. مشهد را همیشه به عنوان یک شهر برخوردار و شهری کاملاً غنی محسوب کردند که هیچ نیازی به اعتبارات ندارد و گاهی هم به شوخی یا جدی این مطلب بیان می‌شود که مشهد با داشتن ظرفیتی همچون آستان قدس نیاز به اعتبارات دولتی ندارد. این بی‌توجهی به مشهد که ناشی از شناخت غلط از این شهر بوده، موجب شده حاشیه‌نشینی در مشهد مانند زخم کهنه‌ای عمق پیدا کند و کار را به جایی رسانده که امروز به عنوان بحرانی‌ترین حاشیه کلان‌شهر مشهد مسائلی دارد که در هیچ جای کشور مشابه آن وجود ندارد.

سکونت بیش از یک سوم جمعیت شهر مشهد در حاشیه شهر یک قصه مفصل است. افرادی که با موضوع حاشیه‌نشینی و تبعات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن آشنا هستند می‌دانند که این معضل نگرانی‌های عمیقی را برای ما ایجاد می‌کند که باید به آن توجه کنیم.

* به طور مختصر به مشکلاتی که حاشیه‌نشینی ایجاد کرده، اشاره بفرمایید.

حاشیه‌نشینی یک بافت غیرمدیریت شده است و طبیعتاً در چنین بافتی هرگونه اتفاقی می‌افتد یا زمینه رخ دادن را دارد. امروز در حاشیه شهر مشهد، ۵۰۰۰ معتاد پرخطر داریم، این افراد در سکونت‌گاه‌های غیررسمی پراکنده هستند و زمینه بزهکاری و ایجاد مسائل امنیتی فراوانی را ایجاد می‌کنند. اگر شاهد یکی از بلایای طبیعی در این مناطق باشیم با وجود چنین بافت متراکمی که هیچ نوع نظارتی در ساخت‌وساز آن وجود نداشته و از یک محرومیت شدید خدماتی برخوردار است، اتفاقات و مشکلاتی که در این موقعیت رخ خواهد داد قابل پیش‌بینی نیست. کارشناسان حوزه اجتماعی معترف هستند که به دلیل خطراتی که حاشیه‌نشینی شهرها را تهدید می‌کند اگر بودجه سایر بخش‌ها را به این بخش اضافه کنیم شاید در یک بازه بیش از ۱۰ سال بتوانیم مانع از سقوط در دره مشکلات حاشیه‌نشینی بشویم.

* در حال حاظر مسئولین به وخامت اوضاع آگاهی دارند؟

در سفر رئیس‌جمهور به مشهد این پیشنهاد داده شد که در صورت امکان مسیر عبور و رفت و آمد آقای روحانی از فرودگاه به حرم مطهر عوض شود. مسیر معمول ایشان از فرودگاه تا حرم به گونه‌ای است که تنها شاهد بلوارهای اصلی، هتل‌های پنج ستاره و امکانات زیاد و نهایتاً رواق‌های حرم و ضریح پر از وجوهات می‌باشند و طبیعی است که برداشت ایشان و بسیاری از افراد این است که مشهد مشکلی ندارد و اگر هم مسئله‌ای باشد، حاد نیست.

* در مجلس و دولت چه اقداماتی در رابطه با حل این معضل صورت گرفته است؟

با تأکیداتی که رهبر بزرگوار انقلاب داشتند، کارگروهی از ناحیه دولت و با مسئولیت مستقیم استاندار تشکیل شد تا این مسائل را بررسی کنند و راه‌حلی را برای برون‌رفت از این مشکل طی یک برنامه زماندار مشخص ارائه کنند. کارگروه تشکیل شد، پیشنهاداتی را داشت و برنامه‌هایی را از دستگاه‌های مختلف گرفتند. حتی در حوزه اجرا نیز سازمانی برای مدیریت این موضوع پیش‌بینی کردند. اما متأسفانه هیچ اقدامی انجام نشد و هیچ عدد و رقمی به این موضوع اختصاص پیدا نکرد. در سال بعد یعنی سال ۹۴، که پیش‌بینی شده بود ۶۳ میلیارد برای سامان‌دهی حاشیه شهر مشهد تخصیص داده شود که از این مبلغ میلیاردی، حتی یک ریال هم پرداخت نشد و این امر نشان دهنده این است که دولت در مسائل شهر مشهد رویکرد خدمت‌رسانی ندارد و رویکرد کاملاً سیاسی است. امروز با گذشت ۳ ماه از سال ۹۵ و پیش‌بینی ۱۰۰ میلیاردی برای ساماندهی شهر مشهد، نه تنها یک چهارم مبلغ بلکه انتظار می‌رفت لااقل یک دهم این مبلغ برای شروع کارها پرداخت شود.